Select your language TH EN

เภสัชวัตถุ พืชวัตถุ thai-herbs.thdata.co thdata.co

โรคริดสีดวงทวารหนัก โรคตา อาการท้องผูก เถาดาน อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่นจุกเสียด POLYGONACEAE วงศ์ผักไผ่พืชจำพวกต้น

อ่านบทความอัตโนมัติ

ชื่อไทย: โกฐน้ำเต้า

ชื่อท้องถิ่น: ตั้วอึ้ง (จีน)/ ตั่วอึ๊ง (จีนแต้จิ๋ว)/ ต้าหวง (จีนกลาง)

ชื่อสามัญ: Rhubarb

ชื่อวิทยาศาสตร์: Rheum palmatum L., R. tanguticum Maxim. ex Balf., R. officinale Baill.

ชื่อวงศ์: POLYGONACEAE

สกุล: Rheum

สปีชีส์: palmatum

ชื่อพ้อง:

-Rhabarbarum palmatum Moench

-Rheum potaninii Losinsk.

-Rheum qinlingense Y.K.Yang, D.K.Zhang & J.K.Wu

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:

ต้นโกฐน้ำเต้า เป็นพันธุ์ไม้ที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในแถบยุโรป ในประเทศอินเดีย จีน ทิเบต รัสเซีย โดยจัดเป็นพรรณไม้พุ่มที่มีความสูงของต้นประมาณ 2 เมตร ต้นแตกกิ่งก้านสาขามากและมีใบเป็นพุ่ม เปลือกลำต้นเป็นสีเขียวเรียบมัน มีลายเล็กน้อยและไม่มีขนปกคลุม

ใบ เป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับกัน ลักษณะของใบเป็นรูปไข่ เป็นแฉกคล้ายนิ้วมือ มีประมาณ 3-7 แฉก มีขนาดกว้างและยาวใกล้เคียงกัน ใบมีขนาดประมาณ 35-40 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบเว้าเข้าหากันคล้ายรูปหัวใจ ส่วนขอบใบเป็นหยักแบบฟันเลื่อยเล็กน้อย หน้าใบและหลังใบมีขนขึ้นปกคลุม ก้านใบมีขนาดใหญ่และยาว ตรงบริเวณก้านใบมีขนสีขาวปกคลุมอยู่

ดอก ออกดอกเป็นช่อบริเวณปลายกิ่งก้าน ดอกเป็นข้อ ๆ ในก้านช่อกิ่งหนึ่งจะมีประมาณ 7-10 ช่อ ก้านดอกมีความยาวประมาณ 3-4 มิลลิเมตร ดอกย่อยจะแยกออกเป็นแฉก 6 แฉก ดอกมีความยาวประมาณ 1.5 มิลลิเมตร ส่วนกลีบดอกเรียงซ้อนกันเป็นชั้น 2 ชั้น ดอกมีเกสรเพศผู้จำนวน 9 ก้าน

ผล ผลมีลักษณะเป็นรูปไข่คล้ายสามเหลี่ยม บริเวณเหลี่ยมจะมีเยื่อบาง ๆ หุ้มอยู่ ผลเป็นสีน้ำตาลเข้ม ผลมีขนาดกว้างประมาณ 7-8 มิลลิเมตรและยาวประมาณ 9-10 มิลลิเมตร

เหง้า (โกฐน้ำเต้า) อยู่ใต้ดินขนาดป้อมและใหญ่ เนื้อนิ่ม ลำต้นใต้ดินมีลักษณะเป็นโพรงกลวงและมียางสีเหลือง

สภาพนิเวศวิทยา: -

ถิ่นกำเนิด: อินเดีย จีน ทิเบต รัสเซีย

การกระจายพันธุ์: ทิเบต จีน (ชิงไห่ เสฉวน ส่านซี กานซู่ ยูนนาน หนิงเซี่ย กุ้ยโจว หูเป่ย)

การปลูกและการขยายพันธุ์: ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด, แยกลำต้นปลูก

สรรพคุณ:

-ตำรายาไทย

*ราก (ปอกเปลือกออกนำไปนึ่งแล้วตากแห้ง) รสฝาดหอม สรรพคุณ แก่ธาตุพิการอาหารไม่ย่อย บำรุงธาตุแก้ท้องอืด ขับลมในลำไส้ ขับปัสสาวะและอุจจาระให้เดินสะดวก ระบายท้อง รู้ถ่ายรู้ปิดเอง แก้เจ็บตา แก้ริดสีดวงทวาร

-พิกัดยา ประกอบด้วย

1.“พิกัดโกฐพิเศษ” ได้แก่ โกฐกักกรา โกฐกะกลิ้ง โกฐน้ำเต้า

2.“พิกัดตรีฉันทลามก” ซึ่งในตำรับประกอบไปด้วยสมุนไพร 3 อย่าง ได้แก่ โกฐน้ำเต้า รงทอง และสมอไทย ซึ่งเป็นตำรับยาที่ช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย แก้ไข้เพื่อเสมหะ ขับลม ถ่ายโลหิตและน้ำเหลือง

-ตำรับยาจีน

*โกฐน้ำเต้าผัดเหล้าช่วยขับพิษร้อนในเลือด โดยเฉพาะส่วนบนของร่างกายตั้งแต่ลิ้นปี่ขึ้นไป ได้ แก่ ปอด หัวใจ

*โกฐน้ำเต้าถ่านช่วยระบายความร้อนในระบบโลหิต ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของโลหิต และช่วยห้ามเลือด

*โกฐน้ำเต้านึ่งเหล้าช่วยระบายความร้อนและขับสารพิษในร่างกาย และช่วยลดฤทธิ์ยาถ่ายของโกฐน้ำเต้าให้มีความรุนแรงน้อยลง

*โกฐน้ำเต้าผัดน้ำส้มช่วยขับของเสียที่ตกค้างอยู่ภายในกระเพาะอาหารและลำไส้

องค์ประกอบทางเคมี: -

การศึกษาทางเภสัชวิทยา:-

การศึกษาทางพิษวิทยา:-

การใช้ประโยชน์:

-ในต่างประเทศจะใช้ในส่วนของก้านใบนำมารับประทานเป็นผัก