Select your language TH EN

เภสัชวัตถุ พืชวัตถุ thai-herbs.thdata.co thdata.co

อาการปวด เคล็ด ขัด ยอก บวม อักเสบ AMARYLLIDACEAE วงศ์พลับพลึง พืชจำพวกต้น

อ่านบทความอัตโนมัติ

ชื่อไทย: พลับพลึง

ชื่อท้องถิ่น: ลิลัว (ภาคเหนือ)/ ว่านชน (อีสาน)/ วิรงรอง (ชวา)/ พลับพลึงขาว พลับพลึงดอกขาว

ชื่อสามัญ: Crinum lily, Cape lily, Spider lily, Poison bulb

ชื่อวิทยาศาสตร์: Crinum asiaticum L.

ชื่อวงศ์: AMARYLLIDACEAE

สกุล: Crinum

สปีชีส์: asiaticum

ชื่อพ้อง:

-Crinum asiaticum var. asiaticum

-Crinum asiaticum var. japonicum Baker

-Crinum asiaticum var. pedunculatum (R.Br.) Fosberg & Sachet

-Crinum asiaticum var. sinicum (Roxb. ex Herb.) Baker

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:

ต้นพลับพลึง เป็นไม้ล้มลุกที่ขึ้นเป็นกอ มีหัวอยู่ใต้ดิน ลำต้นกลม เมื่อเติบโตเต็มที่จะมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 12-15 เซนติเมตร และมีความสูงราว 90-120 เซนติเมตร

ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับถี่รอบต้น ใบมีสีเขียวลักษณะใบแคบ เรียวยาว ขอบใบจะเป็นคลื่น ปลายใบแหลม ใบหนาอวบน้ำ ความกว้างของใบประมาณ 10-15 เซนติเมตร และยาวประมาณ 60-90 เซนติเมตร

ดอก ออกดอกเป็นช่อใหญ่ มีกลิ่นหอม แต่ละช่อมีดอกประมาณ 15-40 ดอก ก้านดอกชูขึ้นจากตรงกลางลำต้น มีความยาวประมาณ 90 เซนติเมตร และสูงราว 90-120 เซนติเมตร กลีบดอกมีสีขาวแคบเรียวยาวประมาณ 15 เซนติเมตร หนึ่งดอกมีกลีบ 6 กลีบ เมื่อดอกบานเต็มที่กลีบดอกจะโค้งเข้าหาก้านดอก ที่ดอกมีเกสรตัวผู้มี 6 ก้าน ชูสูงขึ้นจากดอก ที่ปลายเกสรมีสีแดง และจะทยอยออกดอกเรื่อย ๆ

ผล ลักษณะเป็นผลสีเขียวอ่อน ลักษณะของผลค่อนข้างกลม

สภาพนิเวศวิทยา: -

ถิ่นกำเนิด: มหาสมุทรอินเดีย, เอเชียเขตร้อนและกึ่งเขตร้อนไปจนถึง แปซิฟิกตะวันตกฉียงใต้

การกระจายพันธุ์: หมู่เกาอันดามัน, อัสสัม, บังกลาเทศ, หมู่เกาะบิสมาร์ก, เกาะบอร์เนียว, กัมพูชา, จีนตะวันออกเฉียงใต้, เกาะคริสต์มาส, เกาะโคโคส (คีลิง), ฟิจิ, อินเดีย, ญี่ปุ่น, จาวา, เกาหลี, ลาว, ซุนดา, มาลายา, มัลดีฟส์, มาลูกู, มอริเชียส, เมียนมาร์,เกาะนันเซอิ, นิวแคลิโดเนีย, นิวกินี, นิวเซาท์เวลส์, เกาะนิโคบาร์, เกาะนอร์ฟอล์ก, นอร์เทิร์นเทร์ริทอรี, หมู่เกาะโองาซาวาระ, ฟิลิปปินส์, ควีนส์แลนด์, โรดริเกซ, เรอูนียง, ซามัว, เซเชลส์, หมู่เกาะโซโลมอน, ทะเลจีนใต้, ศรีลังกา, สุลาเวสี, สุมาเตรา, ไต้หวัน, ไทย, วานูอาตู, เวียดนาม

การปลูกและการขยายพันธุ์: ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด และการแยกหน่อที่ขึ้นบริเวณโคนต้น

สรรพคุณ:

-ตำรายาไทย

*ใบ รสเอียน สรรพคุณ ทำให้อาเจียนเป็นเสมหะ ใช้ประคบแก้ช้ำและเคล็ดยอก ลนไฟให้ตายนึ่ง พันตามอวัยวะที่เคล็ดยอก บวม แพลง ถอนพิษได้ดี

องค์ประกอบทางเคมี: -

การศึกษาทางเภสัชวิทยา: -

การศึกษาทางพิษวิทยา: -

การใช้ประโยชน์:

-ใบ สามารถนำมาใช้กับคุณแม่ที่เพิ่งคลอดบุตรหรือการอยู่ไฟได้ ด้วยการใช้ใบประคบบริเวณหน้าท้อง จะช่วยทำให้มดลูกเข้าอู่เร็ว ทำให้น้ำคาวปลาแห้ง ช่วยขับของเสียต่าง ๆ ออกจากร่างกายได้ นอกจากนี้ยังช่วยขจัดไขมันส่วนเกินได้อีกด้วย

-ราก สามารถใช้รักษาพิษจากยางน่องได้

-อาการปวดศีรษะ ใช้ใบมาอังไฟแล้วใช้พันรอบศีรษะไว้ อาการปวดศีรษะก็จะทุเลาลง

-อาการปวดบวม ฟกช้ำดำเขียว อาการเคล็ดขัดยอก ข้อเท้าพลิกแพลงได้ ด้วยการใช้ใบพลับพลึงนำมานึ่งไฟให้ใบอ่อนตัวลง แล้วนำมาพันรอบบริเวณที่เจ็บ

-อาการปวดกระดูก ด้วยการใช้ใบพลับพลึงตำผสมกับข่าและตะไคร้ นำไปหมกไฟแล้วนำมาพอกบริเวณที่ปวดกระดูก

-ในด้านของความเป็นศิริมงคล มีการปลูกต้นพลับพลึงไว้ในบ้านเพื่อแก้เคล็ด ช่วยขับไล่สิ่งที่ไม่เป็นมงคล ช่วยให้ชนะสิ่งไม่ดีทั้งปวงได้

-กาบใบ มีสีเขียวมีคุณสมบัติคล้ายใบตอง สามารถนำมาใช้ทำเป็นงานฝีมือหรืองานประดิษฐ์ดอกไม้ได้ เช่น การทำกระทง งานแกะสลัก เป็นต้น

-ดอก มีกลิ่นหอม ช่อใหญ่และยาว นิยมนำมาใช้จัดแจกัน ทำกระเช้าดอกไม้ หรือมอบให้เป็นช่อเดี่ยว ๆ แทนดอกลิลี่ก็ได้

-ใช้ปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับเพื่อความสวยงามและให้กลิ่นหอม

-ประโยชน์ในด้านของพิธีกรรมความเชื่อ ก็มีการใช้ใบพลับพลึงนำมาซอยแล้วใส่ลงในขันน้ำมนต์ นำมาใช้ประพรมตัวเพื่อขับไล่ผีสางหรือสิ่งอัปมงคล