Select your language TH EN

เภสัชวัตถุ พืชวัตถุ thai-herbs.thdata.co thdata.co

อาการปวดฟัน โรคพยาธิลำไส้โรคผิวหนัง กลากเกลื้อน ชันนะตุ อาการไข้MENISPERMACEAE วงศ์บอระเพ็ด พืชจำพวกเถาเครือ

อ่านบทความอัตโนมัติ

ชื่อไทย: ชิงช้าชาลี (บอระเพ็ดตัวผู้)

ชื่อท้องถิ่น: จุ่งจะลิงตัวแม่ (ภาคเหนือ)/ จุ่งจะริงตัวพ่อ (ภาคเหนือ)/ บรเพ็ชร บรเพ็ชร์ ชิงชาลี (ภาคกลาง)/ ตะซีคี ตะคี ตะซีคิ (กะเหรี่ยง ภาคเหนือ)

ชื่อสามัญ: Heart-leaved Moonseed, Gulancha Tinospora

ชื่อวิทยาศาสตร์: Tinospora baenzigeri Forman

ชื่อวงศ์: MENISPERMACEAE

สกุล: Tinospora

สปีชีส์: baenzigeri

ชื่อพ้อง: -

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:

ต้นชิงช้าชาลี เป็นไม้เถาเลื้อย พาดพันต้นไม้อื่น ตามเถามีรูอากาศสีขาว เถามีลักษณะกลมและเหนียว ตามเถามีปุ่มปมเล็กน้อย เถาอ่อนเป็นสีเขียว ทุกส่วนมีรสขม โดยเฉพาะเถาแก่

ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปหัวใจ ปลายใบแหลม โคนใบมนเว้า ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างและยาวประมาณ 6-10 เซนติเมตร เนื้อใบบาง หลังใบและท้องใบเรียบ ด้านหลังใบใกล้กับโคนใบมีปุ่มเล็ก ๆ 2 ปุ่มอยู่บนเส้นใบ ก้านใบยาวประมาณ 3-5 เซนติเมตร

ดอก ออกดอกเป็นช่อ โดยช่อดอกจะออกตามเถาและตามซอกใบ ดอกย่อยเป็นสีครีมมีขนาดเล็ก ไม่มีกลีบดอก ดอกมีเกสรเพศผู้ยาวพ้นออกจากดอก

ผล ลักษณะของผลเป็นรูปทรงกลมขนาดประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร ผิวผลเรียบเป็นมัน ผลสดเป็นสีเขียวเข้ม เมื่อสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองใส เนื้อผลฉ่ำน้ำเป็นสีขาวใส เมล็ดเดี่ยวสีดำหรือสีเทาค่อนข้างดำ ผิวเมล็ดขรุขระ

สภาพนิเวศวิทยา: -

ถิ่นกำเนิด: อินโดจีน มาเลเซีย

การกระจายพันธุ์: มาลายา ไทย เวียดนาม

การปลูกและการขยายพันธุ์: ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด และการปักชำ

สรรพคุณ:

-ตำรายาไทย

*เถา รสขม สรรพคุณ แก้พิษฝีดาษ แก้ไข้เหนือ ไข้เพื่อโลหิต แก้ฝีกาฬ บำรุงกำลัง บำรุงธาตุ เจริญอาหาร ทำให้เลือดเย็น แก้มะเร็ง

*ใบ รสขมเมา สรรพคุณ ฆ่าพยาธิผิวหนัง แก้มะเร็ง

*ดอก รสขมเมา สรรพคุณ ขับพยาธิในท้อง แก้รำมะนาด ปวดฟัน แก้แมลงเข้าหู

องค์ประกอบทางเคมี:

-เถาชิงช้าชาลีมี Glucoside รสขม ชื่อ giloin glucosides ที่ไม่ขม giloinin และ golo-sterol นอกจากนี้ยังมีรายงานว่า พบแอลคาลอยด์อีก 3 ชนิด essential oil และ fatty acids ในพืชนี้ เมื่อไม่นานมานี้มีผู้พบสารรสขม columbin chasmanthin และ palmarin นักวิจัยอีกกลุ่มหนึ่งพบสารรสขมอีก 3 ชนิด คือ tinosporan, tinosporic acid และ tinosporol ส่วนใบชิงช้าชาลีมีปริมาณของโปรตีนสูง มีแคลเซียมและฟอสฟอรัสในปริมาณปานกลาง

การศึกษาทางเภสัชวิทยา:

-ฤทธิ์ลดระดับน้ำตาลในเลือด เมื่อปี ค.ศ.1985 ประเทศอินเดีย ได้ทดลองใช้สารสกัดจากต้นชิงช้าชาลีในสัตว์ทดลอง ผลการทดลองพบว่าสารสกัดดังกล่าวสามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดของสัตว์ทดลองได้

-เมื่อปี ค.ศ.1992 ประเทศอินเดีย ได้ทดลองใช้สารสกัดชิงช้าชาลีในกระต่าย ผลการทดลองพบว่าสารสกัดดังกล่าวสามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดได้

-เมื่อปี ค.ศ.2002 ที่นิวเดลี ประเทศอินเดีย ได้ทดลองในหนู และได้พบว่าสารสกัดชนิดหนึ่งที่อยู่ในชิงช้าชาลีสามารลดระดับน้ำตาลในเลือดของหนูได้ แต่ในคนยังไม่เคยพบรายงานการทดลอง ระยะเวลาทดลองนาน 1 เดือน สามารถลดน้ำตาลในเลือดได้ 38.01%

-เมื่อปี ค.ศ.2003 ประเทศอินเดีย ใน Annamalai University ได้ทดลองกับหนูที่เป็นเบาหวาน โดยใช้สารสกัดจากรากชิงช้าชาลีด้วยแอลกอฮอล์ ใช้ระยะเวลาในการทดลองนาน 6 อาทิตย์ ผลการทดลองพบว่าสามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดของหนูและลดน้ำหนักของหนูทดลองได้

-สารรสขมที่มีอยู่ในเถาชิงช้าชาลี ใช้เป็นยาแก้ไข้มาลาเรียที่จับเว้นระยะ แก้อาการเกร็ง แก้อาการอักเสบ แก้ไข้ และมีรายงานว่าเถาออกฤทธิ์เป็นยาระงับความเจ็บปวดได้ประมาณ 1/5 ของ Sodium salicylate ส่วนสิ่งสกัดด้วยน้ำของชิงช้าชาลีมี Phagocytic index สูง มีฤทธิ์ระงับการเจริญของ Mycobacterium tuberculosis นอกร่างกาย และสิ่งสกัดด้วยแอลกอฮอล์ของเถามีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ Escherichia coli

การศึกษาทางพิษวิทยา:

-จากการทดสอบความเป็นพิษโดยการฉีดสารสกัดทั้งต้นของพืชชนิดนี้ด้วยเอทานอลกับน้ำ ในอัตราส่วน 1:1 เข้าช่องท้องของหนูถีบจักร พบว่าในขนาดสูงสุดที่สัตว์ทดลองทนได้คือ 250 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม

การใช้ประโยชน์: