Select your language TH EN
เภสัชวัตถุ พืชวัตถุ  thai-herbs.thdata.co thdata.co

อ่านบทความอัตโนมัติ



ชื่อไทย: คนทีสอขาว

ชื่อท้องถิ่น: คนทีสอขาว(ชลบุรี)/ โคนดินสอ (ภาคกลาง จันทบุรี)/ ดินสอ (ภาคกลาง)/ สีสอ (ประจวบคีรีขันธ์)/ มูดเพิ่ง (ตาก)/ ผีเสื้อน้อย (เหนือ)/ สีเสื้อน้อย ดอกสมุทร (เชียงใหม่)/ ผีเสื้อ (เลย)/ ทีสอ เทียนขาว (เพชรบุรี)/ คุนตีสอ (สตูล)

ชื่อสามัญ: -

ชื่อวิทยาศาสตร์: Vitex trifolia L.

ชื่อวงศ์: VERBENACEAE

สกุล:Vitex

สปีชีส์: trifolia

ชื่อพ้อง: 

-Vitex indica Mill.

-Vitex integerrima Mill.

-Vitex variifolia Salisb.

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:

คนทีสอขาว thai-herbs.thdata.co | คนทีสอขาว สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

ต้นคนทีสอขาว เป็นไม้พุ่มขนาดกลาง กึ่งไม้รอเลื้อย  สูงประมาณ 3-6 เมตร ทั้งต้นมีกลิ่นหอม เปลือกลำต้นเรียบ สีเทา เป็นกระสีดำ แตกเป็นร่องตื้นตามยาว 


คนทีสอขาว thai-herbs.thdata.co | คนทีสอขาว สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

ใบ เป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ ออกตรงกันข้าม ใบย่อยรูปไข่ปลายแหลม 3 ใบ กว้าง 2.5-3 เซนติเมตร ยาว 4-6 เซนติเมตร ขอบใบเรียบ ปลายแหลม โคนใบสอบ ท้องใบและหลังใบเรียบ หลังใบสีเขียว ท้องใบเป็นสีนวลขาว มีขน ก้านใบยาว 1-3 เซนติเมตร ก้านใบย่อยสั้นมาก 


คนทีสอขาว thai-herbs.thdata.co | คนทีสอขาว สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

ดอก ออกเป็นดอกช่อแยกแขนง ดอกมีขนาดเล็กสีฟ้าอมม่วงเป็นช่อยาว ออกที่ยอดหรือตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ก้านดอกสั้น โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว 5-8 มิลลิเมตร ปลายแยกรูปปากเปิด มีขน มี 5 กลีบ กลีบดอกมีขนาดไม่เท่ากัน แบ่งออกเป็น 2 ส่วน ส่วนล่างมี 2 กลีบ ส่วนบนมี 3 กลีบ มีเกสรตัวผู้ 4 อัน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ยอดเกสรเพศเมียแยก 2 แฉก กลีบเลี้ยงรูปถ้วย โคนติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉก มีขน 


คนทีสอขาว thai-herbs.thdata.co | คนทีสอขาว สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

ผล ลักษณะผลสด รูปทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 3-6 มิลลิเมตร ผลแห้ง ผิวเรียบ มีเมล็ดเดียว สีเขียวนวล เป็นพวงช่อ เมล็ดเดี่ยวกลม สีน้ำตาล เมื่อสุกมีสีคล้ำหรือดำ เกิด

สภาพนิเวศวิทยา: พบตามป่าดงดิบเขา ป่าเบญจพรรณ 

ถิ่นกำเนิด: แอฟริกาตะวันออกไปจนถึงตาฮิติในมหาสมุทรแปซิฟิก

การกระจายพันธุ์: อัฟกานิสถาน, หมู่เกาะอันดามัน, อัสสัม, บังกลาเทศ, หมู่เกาะบิสมาร์ก, เกาะบอร์เนียว, กัมพูชา, เกาะแคโรไลน์, จีนตอนเหนือ-กลาง, จีนตอนใต้-กลาง, จีนตะวันออกเฉียงใต้, คอโมโรส, เกาะคุก, ฟิจิ, กิลเบิร์ตไอส์, ไห่หนาน, ฮาวาย, อินเดีย, อิหร่าน, จาวา, เคนยา, ควาซูลู - นาตาล, ลาว, เกาะซุนดา, เกาะไลน์, มาดากัสการ์, มาลายา, มาลูกุ, มาเรียนา, มาร์เกซัส, มอริเชียส, โมซัมบิก, เมียนมาร์, นันเซอิ - โชโต, นาอูรู, เนปาล, นิวแคลิโดเนีย, นิวกินี, นิวเซาท์เวลส์, นีอูเอ, ดินแดนทางเหนือ, ฟิลิปปินส์, ควีนส์แลนด์, ซามัว, เกาะซิตี, เกาะโซโลมอน, โซมาเลีย, ศรีลังกา, สุลาเวสี, สุมาตรา, ไต้หวัน, แทนซาเนีย, ไทย, ตองกา, ทูอาโมตู, เกาะทูบูอิ, วานูอาตู, เวียดนาม, เกาะวาลลิส-ฟุตูนา, ออสเตรเลียตะวันตก

คนทีสอขาว thai-herbs.thdata.co | คนทีสอขาว สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

การปลูกและการขยายพันธุ์: ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด และวิธีการตอนกิ่ง

สรรพคุณ:

-ตำรายาไทย

*ใบ รสขมเมา สรรพคุณ บำรุงน้ำดี ขับลม ฆ่าพยาธิผิวหนัง

*ดอก รสขมเมา สรรพคุณ บำรุงน้ำดี แก้ไข้ แก้พยาธิ แก้หืดไอ แก้ไข้ในหญิงมีครรภ์

*เมล็ด รสขม สรรพคุณ เจริญอาหาร

*ราก รสขม สรรพคุณ แก้โรคตับ ถ่ายน้ำเหลืองเสีย ขับเหงื่อ ขับปัสสาวะ บำรุงธาตุ แก้ปวดข้อและปวดกล้ามเนื้อ

องค์ประกอบทางเคมี:

-ใบ มีน้ำมันหอมระเหย เป็นของเหลวใส สีเหลือง มีกลิ่นเฉพาะตัว ประกอบด้วย beta-caryophyllene, alpha terpinene

การศึกษาทางเภสัชวิทยา: 

-ฤทธิ์การเป็นเอสโตรเจน หนูแรทตัดรังไข่ที่ได้รับสารสกัดจากใบคนทีสอขนาด 1000 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ทำให้น้ำหนักตัวลดลง โดยเป็นที่ทราบกันดีว่าหนูที่ถูกตัดรังไข่จะทำให้มีการบริโภคอาหารเพิ่มขึ้นอันเป็นผลเนื่องมาจากการขาดแคลนฮอร์โมนเอสโตรเจนจากรังไข่ในการไปควบคุมการบริโภคอาหาร ซึ่งอาจเป็นไปได้ว่าสารสกัดจากใบคนทีสอขนาด 1000 มิลลิกรัม มีการแสดงฤทธิ์การเป็นเอสโตรเจนจึงช่วยควบคุมการบริโภคอาหารของหนูแรทตัดรังไข่ และสารสกัดจากใบคนทีสอขนาด 1000 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ทำให้น้ำหนักของช่องคลอดเพิ่มขึ้นเล็กน้อย แต่ไม่มีผลต่อการเพิ่มของน้ำหนักมดลูก 

-ฤทธิ์ป้องกันการกัดของยุงก้นปล่อง น้ำมันหอมระเหยจากใบ เมื่อเตรียมเป็นโลชัน พบว่ามีประสิทธิภาพในการป้องกันการกัดของยุงก้นปล่อง ได้นาน 8 ชั่วโมง, ยุงรำคาญ 7.5 ชั่วโมง, ยุงลายสวน  8 ชั่วโมง

การศึกษาทางพิษวิทยา: -

การใช้ประโยชน์:

-น้ำมันหอมระเหยจากใบและดอก ใช้ผสมในครีมทาผิวหรือทาร่วมกับครีมทาผิว ช่วยป้องกันยุง

-น้ำมันที่สกัดได้จากใบและผล ใช้เป็นส่วนผสมของยาฆ่าแมลงหรือนำมาต้มน้ำสกัด ก่อนใช้ฉีดพ่นป้องกันหนอน และแมลงกัดกินให้แก่พืชผัก

-ใบและดอก นำมาเคี้ยวทำความสะอาดฟันแทนยาสีฟัน ช่วยทำให้ฟันแข็งแรงขึ้น และช่วยระงับกลิ่นปาก

-ใบ นำมามัดรวมกัน ใช้สุมบนกองไฟให้เกิดควัน ช่วยไล่ยุงได้ดี

-แก่น นำมาเหลาขนาดเท่านิ้วชี้ ก่อนใช้ถูหรือแปรงฟัน ช่วยระงับอาการปวดฟัน แก้โรคเหงือกอักเสบ รวมถึงใบ และดอก นำมาเคี้ยวทำความสะอาดฟันแทนยาสีฟัน

-ในประเทศอินโดนีเซียใช้ใบ เป็นยาขับลม และผสมในตำรับไล่แมลง

-ในมาเลเซียใช้รากหรือใบต้มแก้ไข้ ใบแก้ปวดศีรษะ 

-ในประเทศจีนใช้เมล็ดระงับปวด ทำให้สงบ, น้ำมันหอมระเหยจากใบ และดอก ช่วยให้สดชื่น ผ่อนคลายความตึงเครียด 




ข้อมูลในระบบนี้ จัดทำขึ้นเพื่อให้ความรู้ ประกอบการเรียนการสอน | copyright © thai-herbs.thdata.co

สร้างบทความของคุณ โดยวิธีการง่ายๆ



แชร์ข้อมูล




ข้อมูลอื่นๆที่เกี่ยวข้อง