Select your language TH EN
เภสัชวัตถุ พืชวัตถุ  thai-herbs.thdata.co thdata.co

อ่านบทความอัตโนมัติ



ชื่อไทย: ขมิ้นเครือ

ชื่อท้องถิ่น: ขมิ้นฤาษี ฮับ (ภาคใต้)/ ชั้วตั่วเหล่ง (ม้ง)

ชื่อสามัญ: -

ชื่อวิทยาศาสตร์: Arcangelisia flava (L.) Merr.

ชื่อวงศ์: MENISPERMACEAE

สกุล: Arcangelisia 

สปีชีส์: flava

ชื่อพ้อง: 

-Anamirta flavescens (Lam.) Miq.

-Anamirta florescens Müll.Berol.

-Anamirta lactuosa Miers

-Anamirta lemniscata Miers

-Arcangelisia inclyta Becc.

-Arcangelisia lemniscata (Miers) Becc.

-Arcangelisia loureiroi (Pierre) Diels

-Cocculus flavescens DC.

-Menispermum flavescens Lam.

-Menispermum flavum L.

-Mirtana loureiroi (Pierre) Pierre

-Tinospora flavescens Miers

-Tinospora havilandii Diels

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:

ขมิ้นเครือ thai-herbs.thdata.co | ขมิ้นเครือ สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

ขมิ้นเครือ thai-herbs.thdata.co | ขมิ้นเครือ สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

ต้นขมิ้นเครือ เป็นไม้เถาเลื้อยเนื้อแข็ง ทุกส่วนเกลี้ยง ยกเว้นมีต่อมที่ใบ ลำต้นมีเนื้อไม้เป็นสีเหลือง เมื่อสับหรือฟันจะมียางสีเหลือง มีรอยแผลเป็นตามก้านใบที่หลุดร่วงไป ซึ่งรอยแผลเป็นจะมีลักษณะเป็นรูปถ้วย ส่วนรากสดที่อายุน้อยและขนาดเล็กจะมีรูปร่างโค้งงอไปมา ลักษณะค่อนข้างแบน และมีร่องคล้ายแอ่งเล็กอยู่ตรงกลางตลอดความยาวของราก ส่วนผิวนั้นเรียบเป็นสีน้ำตาลอมเขียวหรือเป็นสีเทาปนน้ำตาล บางตอนของรากมีรอยแตกเล็ก ๆ พาดขวางอยู่ ส่วนรากที่มีอายุมากและมีขนาดใหญ่ จะมีรูปร่างทรงกระบอกค่อนข้างตรง มีโค้งงอบ้างบางตอน ผิวเรียบเป็นสีน้ำตาลอ่อน เปลือกบางมีรอยแตกเล็ก ๆ เป็นแนวตามยาวของราก รอยแตกที่พาดขวางจะเป็นรอยนูนเล็กน้อย รากขมิ้นเครือที่แห้งแล้ว ผิวจะเป็นสีน้ำตาลอ่อนและมีรอยแตกพาดขวางอยู่ทั่วไป เปลือกหลุดง่าย


ขมิ้นเครือ thai-herbs.thdata.co | ขมิ้นเครือ สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

ใบ ป็นใบเดี่ยว ออกเรียงเวียนสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปไข่ รูปไข่แกมรี รูปไข่กว้าง หรือรูปหัวใจ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 8-12 เซนติเมตร และยาวประมาณ 10-16 เซนติเมตร ปลายใบเรียวแหลม โคนใบกลม ตัด หรือเป็นรูปหัวใจเล็กน้อย เนื้อใบหนาคล้ายแผ่นหนัง หลังใบเป็นมัน ส่วนท้องใบเรียบไม่มีขน มีเส้นใบออกจากโคนใบเป็นรูปฝ่ามือ 5 เส้น และมีเส้นแขนงใบอีก 1-3 คู่ โดยมักจะออกเหนือครึ่งหนึ่งของเส้นกลางใบไป เมื่อแห้งแล้วจะเห็นเส้นร่างแหไม่ชัดเจน ก้านใบยาว ที่โคนและปลายบวม โคนก้านใบงอ

ดอก ออกดอกเป็นช่อ โดยจะออกตามง่ามใบหรือตามเถา ยาวประมาณ 10-15 เซนติเมตร แตกกิ่งด้านข้างยาวประมาณ 1-5 เซนติเมตร ดอกเป็นแบบแยกเพศ มีสีขาวแกมเหลืองหรือแกมเขียว โดยดอกเพศผู้จะไม่มีก้านหรือก้านสั้น มีใบประดับย่อยลักษณะเป็นรูปไข่ ยาวประมาณ 1 มิลลิเมตร โคนหนาเห็นได้ชัด กลีบเลี้ยงวงนอกมีประมาณ 3-4 กลีบ มีขนาดสั้นกว่า 1 มิลลิเมตร ส่วนวงในใหญ่กว่า มีลักษณะเป็นรูปรีหรือรูปไข่ยาวประมาณ 1.5-2.5 มิลลิเมตร เกสรเพศผู้จะเชื่อมกัน ยาวประมาณ 0.5-1 มิลลิเมตร ส่วนดอกเพศเมียจะมีกลีบเลี้ยง 6 กลีบ ลักษณะเป็นรูปขอบขนานแคบ ยาวได้ประมาณ 2.5-4 มิลลิเมตร ปลายโค้ง มีเกสรเพศผู้ปลอมขนาดเล็กลักษณะคล้ายเกล็ด เกสรเพศเมียจะมี 3 อัน ยาวประมาณ 1.5 มิลลิเมตร ยอดเกสรเพศเมียกว้าง ไม่มีก้าน เป็นตุ่ม


ขมิ้นเครือ thai-herbs.thdata.co | ขมิ้นเครือ สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

ผล ลักษณะผลสดเป็นรูปทรงกลม ออกเป็นช่อตามลำดับ มักแตกก้านยาวประมาณ 30-45 เซนติเมตร แกนกลางและก้านใหญ่ มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 3-6 มิลลิเมตร ผลกับก้านผลจะแตกจากด้านข้าง มีประมาณ 1-3 ผลติดอยู่ด้วยกันบนก้านที่มีลักษณะเป็นรูปตะบอง ที่ปลายบวมยาวได้ถึง 4 เซนติเมตร ผลสุกเป็นสีเหลือง ค่อนข้างแบน ด้านข้าง รูปกึ่งรูปไข่ตามขวาง ยาวประมาณ 2.5-3.3 เซนติเมตร กว้างประมาณ 2.2-3 เซนติเมตร และหนาประมาณ 2-2.5 เซนติเมตร เมื่อแห้งจะย่น ขนเกลี้ยง ผนังผลชั้นในแข็ง ภายในผลมีเมล็ดใหญ่แข็ง 1 เมล็ด

สภาพนิเวศวิทยา: ขึ้นตามชายป่าดิบแล้งและป่าดิบชื้นที่ระดับความสูงไม่เกิน 300 เมตร

ถิ่นกำเนิด: ไหหลำไปจนถึงอินโดจีนและนิวกินี

การกระจายพันธุ์: เกาะบอร์เนียว, ไหหลำ, จาวา, ลาว, แหลมมลายู, โมลุกกะ, นิวกินี, ฟิลิปปินส์, สุลาเวสี, สุมาเตรา, ไทย, เวียดนาม

การปลูกและการขยายพันธุ์: ขยายพันธุ์โดยการปักชำ

สรรพคุณ:

-ตำรายาไทย

*ต้น รสฝาดเฝื่อนร้อน สรรพคุณ แก้น้ำดีพิการ ขับฝายลมทำให้เรอ

*ใบ รสฝาดเฝื่อน สรรพคุณ แก้บิดมดลูก ขับโลหิตระดูสตรีเสียให้เป็นปกติ

*ดอก รสฝาดเฝื่อน สรรพคุณ แก้บิดมูกเลือก

*ราก รสฝาดเฝื่อน สรรพคุณ แก้ลมอัมพฤกษ์ บำรุงน้ำเหลือง ฝนหยอดตา แก้กระจกตา แก้ตาแดง ตาแฉะ ตามัว และตาอักเสบ

-บัญชียาจากสมุนไพร ที่มีการใช้ตามองค์ความรู้ดั้งเดิม ตามประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ปรากฏการใช้ขมิ้นเครือ ในยารักษาอาการโรคในระบบต่างๆของร่างกาย ได้แก่

1.ยาบำรุงโลหิต  ปรากฏตำรับ “ยาบำรุงโลหิต” มีส่วนประกอบของขมิ้นเครือร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นๆ ในตำรับ ใช้บำรุงโลหิต

องค์ประกอบทางเคมี: -

การศึกษาทางเภสัชวิทยา: -

การศึกษาทางพิษวิทยา: -

การใช้ประโยชน์:

ขมิ้นเครือ thai-herbs.thdata.co | ขมิ้นเครือ สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

-อาการท้องเสีย บำรุงโลหิต โดยใช้ลำต้นหรือราก 10-15 กรัม สับเป็นท่อนหรือเป็นชิ้น ล้างให้สะอาด ต้มในน้ำ 1 ลิตร ประมาณ 10-15 นาที แล้วกรองเอาน้ำดื่มครั้งละ 1 แก้ว (250 ซีซี)

-อาการคัน แผลเรื้อรัง ใช้เนื้อไม้ขูดเป็นยาล้างแผลพุพอง แผลเรื้อรัง และแก้อาการคัน

-ช่วยขับโลหิตระดูสตรี ขับน้ำคาวปลา โดยใช้ใบสด 10-20 กรัม ล้างให้สะอาดต้มในน้ำ 1 ลิตร เคี่ยวให้เหลือครึ่งหนึ่ง แล้วกรองเอาน้ำดื่ม เช้า-เย็น

-ลำต้นและราก มีสารอัลคาลอยด์ชื่อ berberine ซึ่งใช้เป็นยาขมเจริญอาหาร รักษามาลาเรีย แก้ไข้ และรักษาโรคอหิวาต์ได้ผลดีเทียบเท่ากับยาคลอแรมเฟนิคอล

-เมล็ดมีพิษ หากรับประทานอาจทำให้อาเจียนและถึงตายได้ มันจึงถูกนำมาใช้เป็นยาเบื่อปลา

-ในกาลิมันตันจะใช้สีเหลืองจากลำต้นนำมาย้อมเสื่อที่ทำจากหวาย 

-ในอินเดียและอินโดจีนจะใช้ย้อมผ้า และบางครั้งก็นำสีเหลืองที่ได้ไปผสมกับสีจากคราม ซึ่งจะทำให้ได้สีเขียว





ข้อมูลในระบบนี้ จัดทำขึ้นเพื่อให้ความรู้ ประกอบการเรียนการสอน | copyright © thai-herbs.thdata.co

สร้างบทความของคุณ โดยวิธีการง่ายๆ



แชร์ข้อมูล




ข้อมูลอื่นๆที่เกี่ยวข้อง