Select your language TH EN

เภสัชวัตถุ พืชวัตถุ thai-herbs.thdata.co thdata.co

อาการไข้FABACEAE LEGUMINOSAE วงศ์ถั่ว พืชจำพวกต้น

อ่านบทความอัตโนมัติ

ชื่อไทย: ทรงบาดาล

ชื่อท้องถิ่น: สะเก้ง (เชียงใหม่)/ ขี้เหล็กหวาน (ขอนแก่น)/ พรึงบาดาล ตรึงบาดาล (ระยอง)/ ขี้เหล็กบ้าน (ภาคเหนือ)/ สะเก๋ง (ภาคตะวันตกเฉียงเหนือ)

ชื่อสามัญ: Scrambled eggs, Kalamona

ชื่อวิทยาศาสตร์: Senna surattensis (Burm.f.) H.S.Irwin & Barneby

ชื่อวงศ์: FABACEAE-LEGUMINOSAE

สกุล: Senna

สปีชีส์: surattensis

ชื่อพ้อง: -

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:

ต้นทรงบาดาล เป็นพรรณไม้พื้นเมืองดั้งเดิมของไทย โดยมีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนของทวีปเอเชีย ซึ่งรวมไปถึงประเทศไทยด้วย โดยจัดเป็นไม้พุ่มกึ่งไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลางที่มีความสูงได้ถึง 7 เมตร ลำต้นแตกกิ่งก้านสาขามากเป็นเรือนยอด เปลือกลำต้นเป็นสีน้ำตาลปนสีเทา แตกเป็นสะเก็ดเล็ก ๆ พรรณไม้ชนิดนี้เป็นพรรณไม้กลางแจ้ง ขึ้นได้ดีในดินทุกชนิด ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ดและวิธีการตอนกิ่ง แต่วิธีที่นิยมและได้ผลดีที่สุดคือวิธีการเพาะเมล็ด

ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียว ออกเรียงสลับกัน มีใบย่อยประมาณ 5-10 คู่ ลักษณะของใบเป็นรูปรี ปลายใบมน โคนใบมน ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 1-2 เซนติเมตรและยาวประมาณ 2.5-4 เซนติเมตร หลังใบเรียบ ส่วนท้องใบมีขนประปราย

ดอก ออกดอกเป็นช่อตามศอกใบใกล้กับปลายยอด ในช่อดอกมีดอกประมาณ 10-15 ดอก มีก้านดอกรวมยาวประมาณ 2.5-5 เซนติเมตร ส่วนก้านดอกย่อยยาวประมาณ 1-2 เซนติเมตร ดอกย่อยเป็นสีเหลือง มีกลีบดอก 5 กลีบ ลักษณะของกลีบดอกเป็นรูปไข่ มีขนาดประมาณ 4-5 มิลลิเมตร เมื่อดอกบานจะมีขนาดกว้างประมาณ 2-4 เซนติเมตร ดอกมีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีเขียวอมเหลือง ดอกมีเกสรเพศผู้จำนวน 10 ก้าน เป็นหมัน 3 ก้าน

ผล ลักษณะออกผลเป็นฝักแบน เรียบ มีขนาดกว้างประมาณ 1-1.5 เซนติเมตรและยาวประมาณ 7-20 เซนติเมตร เมื่อฝักแก่แล้วจะแตกออกตามตะเข็บ ภายในฝักมีเมล็ดประมาณ 15-25 เมล็ด ผิวของเมล็ดเป็นมันเงา มีขนาดกว้างประมาณ 4 มิลลิเมตรและยาวประมาณ 8 มิลลิเมตร

สภาพนิเวศวิทยา: -

ถิ่นกำเนิด: เอเชียเขตร้อน และจาไมก้า

การกระจายพันธุ์: พบทั่วไปในแถบเอเซียเขตร้อน

การปลูกและการขยายพันธุ์: ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด และการตอนกิ่ง

สรรพคุณ:

-ตำรายาไทย

*ราก รสเบื่อขม สรรพคุณ ถอนพิษผิดสำแดง(ไข้ซ้ำ) แก้สะอึก (เนื่องจากกระเพาะอาหารขยายตัว)

องค์ประกอบทางเคมี: -

การศึกษาทางเภสัชวิทยา:-

การศึกษาทางพิษวิทยา:-

การใช้ประโยชน์:

-ยอดอ่อนและใบอ่อน สามารถนำมาใช้รับประทานเป็นผักได้

-นิยมในการนำมาปลูกไว้ในบริเวณวัดเพราะนอกจากจะปลูกเพื่อความสวยงามแล้ว ดอกสีเหลืองของทรงบาดาลยังนำไปใช้ในการบูชาพระได้อย่างเหมาะสมอีกด้วย

-ต้นทรงบาดาลเป็นไม้มงคล ที่แม้จะไม่มีอยู่ในรายชื่อไม้มงคลที่ปลูกในบริเวณบ้าน แต่ก็ถือเป็นไม้มงคลที่ใช้ในการประกอบพิธีก่อฤกษ์หรือวางศิลาฤกษ์ในการก่อสร้างอาคารหรือถาวรวัตถุต่าง ๆ โดยจัดเป็น 1 ใน 9 ชนิดที่ใช้เป็นเสาเข็มตอก รองรับแผ่นศิลาฤทธิ์ และเป็นไม้มงคลลำดับที่ 6 อีกทั้งยังมีเชื่อว่าด้วยว่าจะทำให้เกิดความมั่นคง มีเทวดาให้ความคุ้มครอง และยังถือว่าจะช่วยบันดาลโชคลาภด้วย เพราะคำว่า "ทรงบาดาล" นั้นมีความหมายว่า ผู้เป็นใหญ่แห่งนาคพิภพ เชื่อว่าการปลูกต้นทรงบาดาลจะช่วยดลบันดาลให้เกิดโชคลาภ ทำให้มีฐานะดีขึ้น แต่บางคนก็กล่าวว่าทรงบาดาลหรือทรงยันดาลนั้น คือ การมีพลังอำนาจอันใหญ่ เกรียงไกร และได้รับการยกย่องจากผู้อื่น โดยการปลูกไม้เพื่อเอาคุณ คนโบราณนั้นให้ปลูกในวันเสาร์และปลูกทางทิศตะวันตกของบ้าน แต่ผู้ปลูกต้องเป็นผู้ประกอบอาชีพสุจริตด้วย จึงจะเป็นมงคลแก่ตัวผู้ปลูกและผู้อยู่อาศัยภายในบ้าน (บ้างก็ว่าจะช่วยขับไล่สิ่งชั่วร้ายได้ด้วย)