Select your language TH EN

เภสัชวัตถุ พืชวัตถุ thai-herbs.thdata.co thdata.co

อาการไข้โรคผิวหนัง กลากเกลื้อน ชันนะตุ FABACEAE LEGUMINOSAE วงศ์ถั่ว พืชจำพวกเถาเครือ

อ่านบทความอัตโนมัติ

ชื่อไทย: สะบ้ามอญ

ชื่อท้องถิ่น: สะบ้ามอญ สะบ้าใหญ่ สะบ้าหลวง มะบ้าหลวง มะนิม หมากงิม บ้า ย่านบ้า สะบ้าหนัง สะบ้าแฝก กาบ้า

ชื่อสามัญ: -

ชื่อวิทยาศาสตร์: Entada rheedii Spreng.

ชื่อวงศ์: FABACEAE-LEGUMINOSAE และอยู่ในวงศ์ย่อย-MIMOSOIDEAE-MIMOSACEAE

สกุล: Entada

สปีชีส์: rheedii

ชื่อพ้อง:

-Adenanthera gogo Blanco

-Entada gogo (Blanco) I.M.Johnst.

-Entada monostachya DC.

-Entada pursaetha DC.

-Entada pusaetha DC.

-Entada rheedei Spreng.

-Entada scheffleri Ridl.

-Mimosa entada

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:

ต้นสะบ้ามอญ เป็นไม้เถาเลื้อยเนื้อแข็งขนาดใหญ่ เลื้อยพาดพันต้นไม้อื่น สูงประมาณ 10-20 เมตร แตกกิ่งก้านมาก ลำต้นมักคดงอหรือบิดเป็นเกลียว เปลือกนอกเรียบสีน้ำตาลแก่

ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนกสองชั้น เรียงตรงข้าม ใบย่อย 3-4 คู่ เรียงตรงข้าม รูปไข่กลับ กว้างประมาณ 1.3-3.5 เซนติเมตร ยาวประมาณ 2.5-7 เซนติเมตร ปลายใบแหลมถึงทู่เล็กน้อย และมักมีติ่งแหลม ก้านใบยาวประมาณ 4.0-7.6 เซนติเมตร มีขนเล็กน้อยกระจายทั่วไป แผ่นใบเกลี้ยง อาจพบขนโค้งงอเล็กน้อยที่โคนใบและเส้นกลางใบ เส้นใบ 7-11 คู่

ดอก ดอกแบบช่อกระจะ สีขาวแล้วเปลี่ยนเป็นสีเหลือง ออกที่ซอกใบ ยาวประมาณ 18-23 เซนติเมตร ก้านช่อดอกยาวประมาณ 6.5-9.2 เซนติเมตร เกลี้ยง ดอกย่อยขนาดเล็ก 195-237 ดอก ก้านดอกสั้นมาก ยาวประมาณ 0.5 มิลลิเมตร เกลี้ยง ใบประดับ 1 อัน รูปแถบหรือคล้ายท้องเรือ ยาวประมาณ 1-2 มิลลิเมตร โคนตัด ปลายแหลม ขอบเรียบ สีเขียว มีขนเล็กน้อย กลีบรองดอกรูปถ้วย ปากกว้าง หลอดกลีบ กว้างไม่เกิน 0.5 มิลลิเมตร ยาว 1 มิลลิเมตร ปลายแยกแฉกแหลมตื้น เกลี้ยง สีเขียว กลีบดอก 5 กลีบ แยกกัน รูปรีแคบถึงรูปหอก กว้างประมาณ 0.5-1.0 มิลลิเมตร ยาวประมาณ 2.5-3.0 มิลลิเมตร โคนตัดและแตะกับกลีบเลี้ยงและเกสรเพศผู้ เกสรเพศผู้ 10 อัน อับเรณู 2 พู ยาวประมาณ 0.5 มิลลิเมตร สีเหลือง ก้านชูอับเรณูเชื่อมกันที่โคนเล็กน้อย ประมาณ 1.0 มิลลิเมตร ปลายแยกกันยาวประมาณ 6-9 มิลลิเมตร สีขาวหรือสีขาวอมเหลือง รังไข่เกลี้ยง รูปไข่ ขนาดประมาณ 0.5 มิลลิเมตร อาจพบถึง 1 มิลลิเมตร ก้านรังไข่สั้นมาก ก้านและยอดเกสรเพศเมียยาวประมาณ 0.5 มิลลิเมตร สีขาวหรือสีขาวอมเหลือง มักหลุดร่วงง่าย

ผล ลักษณะผลออกเป็นฝักรูปขอบขนานตรง หรือคดงอและบิดไปมา กว้างประมาณ 7-15 เซนติเมตร ยาวได้ถึง 2 เมตร เปลือกผลแข็งเป็นเนื้อไม้ แต่ละผลมี 13-15 เมล็ด แต่ละข้อมี 1 เมล็ด เมื่อแก่ข้อจะหักเป็นท่อนๆ เมล็ดสีน้ำตาล ถึงแดงคล้ำ รูปกึ่งกลม แบน แข็ง ผิวมันเรียบ กว้างประมาณ 4.3-4.6 เซนติเมตร ยาวประมาณ 4.8-5.2 เซนติเมตร หนาประมาณ 1.9-2.1 เซนติเมตร เนื้อในเมล็ดสีขาวนวล

สภาพนิเวศวิทยา: พบขึ้นตามป่าดงดิบ ป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง หรือป่าผลัดใบ ที่ระดับความสูงได้ถึง 900 เมตร

ถิ่นกำเนิด: -

การกระจายพันธุ์: -

การปลูกและการขยายพันธุ์: ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด

สรรพคุณ:

-ตำรายาไทย

*เมล็ด รสเมา สรรพคุณ แก้โรคผิวหนัง ผื่นคัน สุมเป็นถ่าน แก้พิษไข้ตัวร้อน

องค์ประกอบทางเคมี:

-เปลือกและลำต้น พบสาร saponin ซึ่งมีโครงสร้างส่วน sapogenin เป็นสาร oleanolic acid เมล็ดมี triterpenoid entagenic acid

-เมล็ด พบสาร triterpenoid entagenic acid, เมล็ดในพบสาร physostigmine

การศึกษาทางเภสัชวิทยา: -

การศึกษาทางพิษวิทยา: -