Select your language TH EN
เภสัชวัตถุ พืชวัตถุ  thai-herbs.thdata.co thdata.co

อ่านบทความอัตโนมัติ



ชื่อไทย: ว่านสามพันตึง (ว่านพระฉิม)

ชื่อท้องถิ่น: มันอีโม้ (สุโขทัย)/ มันอีลุ้ม (จันทบุรี)/ อีรุมปุมเป้า (ปราจีนบุรี)/ มันกะทาด (นครราชสีมา)/ มันหลวง (ประจวบคีรีขันธ์)/ มันเสิน มันตกเลือด (นครศรีธรรมราช)/ มะมู หำเป้า (ภาคเหนือ)/ มันขมิ้น ว่านสามพันตึง (ภาคกลาง)/ ไคว้เคียว โค่ยเมี่ยน มันงูเห่า สะมีโค่ยม่า (ลั้วะ)/ ด่อยจู๊ (เมี่ยน)/ เล่าะแจ๊มือ ละสามี มะมู เดะควา (อื่นๆ) เป็นต้น

ชื่อสามัญ: Air potato, Aerial yam, Bulbilbearing yam, Potato yam

ชื่อวิทยาศาสตร์: Dioscorea bulbifera L.

ชื่อวงศ์:  DIOSCOREACEAE

สกุล:  Dioscorea

สปีชีส์: bulbifera

ชื่อพ้อง: 

-Dioscorea anthropophagorum A.Chev.

-Dioscorea bulbifera var. albotuberosa Y.F.Zhou, Z.L.Xu & Y.Y.Hang

-Dioscorea bulbifera var. brachybotryum Y.Y.Hang & Y.F.Zhou

-Dioscorea bulbifera var. elongata (F.M.Bailey) Prain & Burkill

-Dioscorea crispata Roxb.

-Dioscorea heterophylla Roxb.

-Dioscorea hoffa Cordem.

-Dioscorea korrorensis R.Knuth

-Dioscorea latifolia Benth.

-Dioscorea longipetiolata Baudon

-Dioscorea perrieri R.Knuth

-Dioscorea pulchella Roxb.

-Dioscorea rogersii Prain & Burkill

-Dioscorea sativa var. elongata F.M.Bailey

-Dioscorea sativa var. rotunda F.M.Bailey

-Dioscorea tamifolia Salisb.

-Dioscorea tenuiflora Schltdl.

-Dioscorea violacea Baudon

-Helmia bulbifera (L.) Kunth

-Polynome bulbifera (L.) Salisb.

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:

ว่านสามพันตึง thai-herbs.thdata.co | ว่านสามพันตึง สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

ว่านสามพันตึง thai-herbs.thdata.co | ว่านสามพันตึง สรรพคุณ สมุนไพร ไทย


ต้นว่านสามพันตึง เป็นไม้เถาล้มลุกเลื้อยพาดพันกับต้นไม้อื่น เถาเลื้อยแบบหมุนเวียนซ้าย อาจยาวได้ถึง 6 เมตร ลำต้นมีลักษณะเกลี้ยงเป็นเหลี่ยมคล้ายปีกหรือคล้ายหนามปราศจากขน มีหัวอยู่ใต้ดินขนาดใหญ่ มีลักษณะโป่งนูนเป็นลูก ๆ โดยเชื่อมติดกันที่โคนต้น


ว่านสามพันตึง thai-herbs.thdata.co | ว่านสามพันตึง สรรพคุณ สมุนไพร ไทย  ว่านสามพันตึง thai-herbs.thdata.co | ว่านสามพันตึง สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

มีหัวย่อยหรือหัวอากาศที่เกิดตามซอกใบ บางครั้งเกิดขึ้นแทนดอกเพศผู้ตามง่ามช่อดอก หัวมีขนาดเล็กและมักเป็นปมตะปุ่มตะป่ำ หัวโตมักจะมีสีผิวเป็นมัน ลักษณะของหัวเป็นรูปทรงกลมหรือมีรูปคล้ายไต มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2.5-5 เซนติเมตร แบนเล็กน้อย เป็นสีน้ำตาลถึงสีเทา อาจมีน้ำหนักถึงครึ่งกิโลกรัมหรือ 2 กิโลกรัม เนื้อในหัวเป็นสีเหลืองซีด มีจุดสีม่วงกระจายอยู่ จะเปลี่ยนเป็นสีส้มเมื่อถูกอากาศ และมีลักษณะเป็นเมือก


ว่านสามพันตึง thai-herbs.thdata.co | ว่านสามพันตึง สรรพคุณ สมุนไพร ไทย  ว่านสามพันตึง thai-herbs.thdata.co | ว่านสามพันตึง สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

ใบ เป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปหัวใจ ปลายใบเรียวแหลมบ้างเป็นจะงอย โคนใบเว้ามนหรือเว้าลึก ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 5-20 เซนติเมตร และยาวประมาณ 7-25 เซนติเมตร แผ่นใบเรียบบาง หลังใบเป็นสีเขียวเป็นมัน แต่หยิกย่นน้อย ๆ ระหว่างเส้นใบ ส่วนท้องใบเป็นสีอ่อนกว่า เส้นใบหลักออกมาจากจุดเดียวกันจากฐานใบ มีเส้นใบข้างประมาณ 5-8 คู่ เส้นย่อยเรียงตัวกันตามขวางแบบขั้นบันได ก้านใบยาวประมาณ 2.5-12 เซนติเมตร เป็นเหลี่ยมคล้ายปีก


ว่านสามพันตึง thai-herbs.thdata.co | ว่านสามพันตึง สรรพคุณ สมุนไพร ไทย  ว่านสามพันตึง thai-herbs.thdata.co | ว่านสามพันตึง สรรพคุณ สมุนไพร ไทย  ว่านสามพันตึง thai-herbs.thdata.co | ว่านสามพันตึง สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

ดอก ออกดอกเป็นช่อยาวตามซอกใบ ดอกมีขนาดเล็ก ดอกเป็นแบบแยกเพศและอยู่กันคนละต้น โดยดอกเพศผู้จะเป็นช่อเชิงลดห้อยลง ยาวได้ประมาณ 5-13 เซนติเมตร ออกเป็นกลุ่มบนแกน บางครั้งอาจพบเป็นช่อแยกแขนง เกสรเพศผู้มี 6 อัน เป็นหมันทั้งหมดหรือเป็นครึ่งหนึ่ง ดอกมีกลิ่นหอมเป็นสีขาวออกเขียวอ่อน กลีบดอกมี 6 กลีบ เรียงเป็นชั้น 2 ชั้น ส่วนดอกเพศเมีย จะออกเป็นช่อเชิงลด ยาวได้ประมาณ 10-20 เซนติเมตร ลักษณะของดอกเพศเมียจะคล้ายกับดอกเพศผู้ แต่ดอกเพศเมียจะมีดอกน้อยกว่าและเมื่อดอกบานออกจะมีขนาดกว้างกว่าดอกเพศผู้


ว่านสามพันตึง thai-herbs.thdata.co | ว่านสามพันตึง สรรพคุณ สมุนไพร ไทย  ว่านสามพันตึง thai-herbs.thdata.co | ว่านสามพันตึง สรรพคุณ สมุนไพร ไทย


ผล ลักษระผลเป็นแบบแคปซูล หรือเป็นฝักทรงรี ลักษณะเป็นรูปขอบขนาน มีขนาดกว้างประมาณ 1.1-5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 2 เซนติเมตร โค้งพับลง มีปีกสีน้ำตาลเป็นมัน ส่วนเมล็ดมีขอบคล้ายปีกที่ฐาน

สภาพนิเวศวิทยา: พบขึ้นตามที่โล่ง ชายป่า ที่ระดับความสูง 1,000-2,000 เมตร จากระดับน้ำทะเล

ถิ่นกำเนิด: โลกเก่าเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน

การกระจายพันธุ์: -

ว่านสามพันตึง thai-herbs.thdata.co | ว่านสามพันตึง สรรพคุณ สมุนไพร ไทย

การปลูกและการขยายพันธุ์: ขยายพันธุ์โดยหัวเหง้า, หัวอากาศ

สรรพคุณ:

-ตำรายาไทย

*รสเมาเบื่อร้อนขื่น สรรพคุณ  แก้ปวดเมื่อย แก้พิษสัตว์กัดต่อย ทำให้หนังชา

องค์ประกอบทางเคมี: 

-สารสำคัญที่พบ ได้แก่ acetophenone, batatasin, diosbulbin, diosbulbinoside D, dioscorine, diosgenin, phenanthrene, sorbitol, trillin

การศึกษาทางเภสัชวิทยา: 

-ว่านพระฉิมมีฤทธิ์ต้านเชื้อราที่ก่อโรคพืช ฆ่าหอย ลดระดับน้ำตาลในเลือด ต้านเบาหวาน ต้านการก่อกลายพันธุ์ ต้านมะเร็ง ทำให้หลอดเลือดหดตัว ขับปัสสาวะ ทำให้ทานอาหารได้น้อยลง ต้านฮอร์โมน LH เป็นพิษต่อตับ เป็นพิษต่อเซลล์

-เมื่อปี ค.ศ.1992 ที่ประเทศจีน ได้ทดลองใช้สารสกัดจากเหง้าของว่านพระฉิมในหนูทดลอง โดยผลการทดลองพบว่า สามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดได้

การศึกษาทางพิษวิทยา: -

การใช้ประโยชน์:

-ตำรายาไทยจะใช้หัวใต้ดินนำมาทำให้สุกใช้รับประทานเป็นยาบำรุงธาตุ ช่วยเจริญอาหาร

-โรคบิด อาการปวดท้อง ท้องย้อย ลำไส้อักเสบ ขับปัสสาวะ ริดสีดวงทวาร ใช้หัวใต้ดินนำมาทำให้สุกใช้รับประทานเป็นยา

-โรคกระเพาะอาหาร ใช้หัวนำมาฝานตากแห้ง ใช้ปรุงเป็นอาหารแป้ง และรับประทานเป็นยารักษาโรคกระเพาะ

-อาการแผลอักเสบ ปิดแผล ใช้หัวใต้ดินนำมาหั่นเป็นแผ่นบาง ๆ ใช้ปิดบริเวณแผล

-ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ต้านเบาหวาน ใช้เหง้าแห้งของว่านพระฉิม ขนาด 10-20 กรัม นำมาบดให้ละเอียดชงกับน้ำร้อน 1 แก้ว ใช้ดื่มก่อนอาหารเช้าและเย็น

-หัวอากาศ, หัวใต้ดิน รับประทานได้ แต่หัวใต้ดินจะแข็ง ต้องนำมาแช่น้ำหรือทำให้สุกเพื่อกำจัดสารพิษก่อนจึงจะสามารถนำมารับประทานหรือใช้ประกอบอาหารได้

-ใบอ่อนและยอดอ่อนใช้รับประทานผักสด ผักลวก หรือนึ่งรับประทานกับน้ำพริก

-ชาวเมี่ยนจะใช้หัวใต้ดินนำมาขูดเป็นเส้น แล้วนำมานึ่งรับประทานแทนข้าวในยามขัดส ใช้หัวว่านพระฉิมมาทุบใส่แผลให้สุนัข

-ในด้านความเชื่อ เชื่อว่าหากหัวนำมากินหรือใช้ติดตัวเชื่อว่าจะคงกระพันชาตรี



ข้อมูลในระบบนี้ จัดทำขึ้นเพื่อให้ความรู้ ประกอบการเรียนการสอน | copyright © thai-herbs.thdata.co

สร้างบทความของคุณ โดยวิธีการง่ายๆ



แชร์ข้อมูล




ข้อมูลอื่นๆที่เกี่ยวข้อง