Select your language TH EN

เภสัชวัตถุ พืชวัตถุ thai-herbs.thdata.co thdata.co

สมานแผล โรคแผลในปาก คอ บำรุงธาตุ ร่างกาย กำลัง EBENACEAE วงศ์มะเกลือ พืชจำพวกต้น

อ่านบทความอัตโนมัติ

ชื่อไทย: มะพลับ

ชื่อท้องถิ่น: ตะโกไทย (ภาคกลาง)/ ตะโกสวน พลับ มะพลับใหญ่ (ทั่วไปเรียก)/ ขะนิง ถะยิง (นครราชสีมา)/ มะเขื่อเถื่อน (สกลนคร)/ ตะโกสวน ปลาบ (เพชรบุรี)/ มะสุลัวะ (ลำปาง-กะเหรี่ยง)

ชื่อสามัญ: Bo tree, Sacred fig tree, Pipal tree, Peepul tree

ชื่อวิทยาศาสตร์: Diospyros malabarica var. siamensis (Hochr.) Phengklai

ชื่อวงศ์: EBENACEAE

สกุล: Diospyros

สปีชีส์: malabarica

ชื่อพ้อง:

-Calappa nucifera (L.) Kuntze

-Cocos indica Royle

-Cocos mamillaris Blanco

-Cocos nana Griff.

-Cocos nucifera var. synphyllica Becc.

-Diplothemium henryanum F.Br.

-Palma cocos Mill.

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:

ต้นมะพลับ เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นเปลาตรง มีความสูงของต้นประมาณ 8-15 เมตร ทรงพุ่มกลมทึบ เปลือกต้นเรียบเป็นสีเทาปนดำ หรือบางทีแตกเป็นร่องเล็ก ๆ ตามยาว ส่วนเนื้อไม้เป็นสีขาว

ใบ เป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปขอบขนานหรือรูปขอบขนานแกมรูปหอกกลับ ปลายใบแหลมทู่ โคนใบมน ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 2.5-8 เซนติเมตรและยาวประมาณ 10-30 เซนติเมตร เนื้อใบหนา หลังใบเรียบเป็นมัน ส่วนท้องใบเรียบแต่มีสีอ่อนกว่า หรือมีขนประปรายบ้างตามเส้นกลางใบด้านล่าง โดยมีเส้นใบประมาณ 6-12 คู่ แต่ละเส้นมีลักษณะคดงอไปมา พอมองเห็นได้ทั้งสองด้าน ส่วนก้านใบยาวประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร และมีขนประปราย

ดอก ออกดอกเป็นแบบแยกเพศและอยู่กันคนละต้น ดอกเพศผู้จะออกดอกเป็นช่อสั้น ๆ โดยจะออกตามซอกใบ ก้านดอกยาวประมาณ 2 มิลลิเมตร และมีขนอยู่หนาแน่น มีกลีบดอก 4-5 กลีบ ยาวประมาณ 7-15 มิลลิเมตร ส่วนดอกเพศเมียจะออกดอกเดี่ยว สีเหลือง ก้านดอกยาวประมาณ 5-10 มิลลิเมตร และมีขนคลุมแน่น ที่โคนเชื่อมติดกัน ส่วนปลายแยกเป็นแฉกแบบตื้น ๆ

ผล ลักษณผลเป็นรูปทรงกลม ที่โคนและปลายผลบุ๋ม มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2.5-5 เซนติเมตร ที่ขั้วผลมีกลีบเลี้ยงมีขนสีน้ำตาลแผ่กว้างแนบกับส่วนล่างของผล ขอบกลีบเป็นคลื่น ๆ กลีบไม่พับกลับ ผลเมื่อสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีส้มเหลือง ผลสุกหรือผลแก่จะค่อนข้างนุ่ม ผิวมีเกล็ดสีน้ำตาลแดงคลุม เกล็ดเหล่านี้จะหลุดได้ง่าย ภายในมีเมล็ด 8 เมล็ด เป็นสีน้ำตาลดำทรงรีแป้น มีขนาดกว้างประมาณ 1 เซนติเมตรและยาวประมาณ 2 เซนติเมตร

สภาพนิเวศวิทยา: พบขึ้นในป่าที่ลุ่มต่ำบริเวณกันชนระหว่างป่าบกและป่าชายเลน ชายป่าพรุ บริเวณชายคลอง ป่าดิบใกล้แหล่งน้ำ ป่าละเมาะริมทะเล และตามเรือกสวนทั่วไป ที่ระดับความสูงเหนือระดับน้ำทะเลประมาณ 2-30 เมตร สำหรับในประเทศไทยพบได้ทางภาคใต้ ส่วนในต่างประเทศพบได้ที่มาเลเซีย

ถิ่นกำเนิด: ป่าดงดิบของประเทศไทย อินเดีย และในชวาเกาะเซลีเบส

การกระจายพันธุ์: -

การปลูกและการขยายพันธุ์: ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด

สรรพคุณ:

-ตำรายาไทย

*รากเย็น รสเย็น สรรพคุณ แก้พิษของแสลง

องค์ประกอบทางเคมี: -

การศึกษาทางเภสัชวิทยา: -

การศึกษาทางพิษวิทยา: -

การใช้ประโยชน์:

-โรคท้องร่วง ใช้เปลือกต้น มีรสฝาด นำต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้บิด แก้ท้องร่วง

-โรคแผลในปาก ใช้เปลือกและผลแก่ มีรสฝาดหวาน นำมาต้มเป็นยาอม กลั้วคอ ใช้เป็นยารักษาแผลในปาก แก้คออักเสบ

-ช่วยห้ามเลือด สมานแผล ใช้เปลือกต้นใช้เป็นยาทาสมานบาดแผลและช่วยห้ามเลือด หรือ ใช้เปลือกนำมาต้มเอาน้ำใช้ชะล้างบริเวณบาดแผล สมานแผล

-ช่วยแก้กำหนัด ใช้เปลือกต้นนำมาย่างให้กรอบชงกับน้ำดื่ม เป็นยาแก้กามตายด้าน แก้ความกำหนัด บำรุงความกำหนัด

-ช่วยบำรุงธาตุ ใช้เปลือกต้น มีรสฝาด นำมาต้มกับ น้ำดื่มเป็นประจำจะช่วยทำให้เป็นยาบำรุงธาตุ ช่วยขับผายลม

-ช่วยทำให้เจริญอาหาร ใช้เปลือกต้น หรือเนื้อไม้นำมาต้มกับน้ำ ดื่มเป็นประจำจะช่วยทำให้เจริญอาหาร

-ผลมสุก สีเหลือง มีรสหวานหอม สามารถใช้รับประทานได้

-เนื้อไม้ สามารถนำมาใช้ทำเครื่องมือทางการเกษตร เครื่องกลึง และใช้ในงานแกะสลักได้

-เปลือกต้น ให้น้ำฝาดที่นำมาใช้สำหรับการฟอกหนัง

-ยางของผล ให้สีน้ำตาล เมื่อนำมาละลายกับน้ำจะใช้ย้อมผ้า แห และอวนเพื่อให้มีความทนทานเช่นเดียวกับตะโก แต่ยางจากลูกมะพลับจะมีคุณภาพที่ดีกว่า เพราะไม่ทำให้เส้นด้ายแข็งกรอบเหมือนลูกตะโก จึงทำให้ยางของลูกมะพลับมีราคาดีกว่าลูกตะโกมาก จึงมีพ่อค้าหัวใสนำยางของลูกตะโกมาปลอมขายเป็นยางมะพลับ จึงเกิดคำพังเพยที่ว่า "ต่อหน้ามะพลับ ลับหลังตะโก"

-สำหรับการปลูกต้นมะพลับเพื่อใช้งานด้านภูมิทัศน์นั้น สามารถปลูกได้ตามริมน้ำ เพื่อให้ร่มเงาได้ดี เพราะเป็นไม้ไม่ผลัดใบ

-ในด้านของความเชื่อ คนไทยเชื่อว่าต้นมะพลับเป็นไม้มงคลชนิดหนึ่ง ด้วยเชื่อว่าการปลูกต้นมะพลับไว้ในบริเวณบ้านจะทำให้ร่ำรวยยิ่งขึ้น โดยกำหนดให้ปลูกไว้ทางทิศใต้