Select your language TH EN

เภสัชวัตถุ พืชวัตถุ thai-herbs.thdata.co thdata.co

โรคไต อาการขัดเบา นิ่ว ขับปัสสาวะ POACEAE วงศ์หญ้า พืชจำพวกหญ้า

อ่านบทความอัตโนมัติ

ชื่อไทย: หญ้าชันกาด (หญ้าหวาย)

ชื่อท้องถิ่น: แขมมัน หญ้าอ้อน้อย (เชียงใหม่) หญ้าใบไผ่ (ไทยตะวันออก) หญ้าหวาย หญ้าขิง หญ้าคุรน (อื่นๆ)

ชื่อสามัญ: -

ชื่อวิทยาศาสตร์: Panicum repens L.

ชื่อวงศ์: POACEAE-GRAMINEAE

สกุล: Panicum

สปีชีส์: repens

ชื่อพ้อง:

-Panicum arenarium Brot.

-Panicum chromatostigma Pilg.

-Panicum convolutum P.Beauv. ex Spreng.

-Panicum ischaemoides Retz.

-Panicum kiensieleense Vanderyst

-Panicum kinshasaense Vanderyst

-Panicum leiogonum Delile

-Panicum littorale C.Mohr ex Vasey

-Panicum nyanzense K.Schum.

-Panicum pauciflorum Bory ex Nees

-Panicum polyphyllum Peter

-Panicum polystachion Ucria

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:

ต้นหญ้าชันกาด เป็นไม้ล้มลุกจำพวกหญ้าหลายปี ลำต้นเรียวตั้งขึ้นสูง 20-60 เซนติเมตร ลำต้นเหนือดิน เป็นลำต้นที่เกิดบริเวณข้อของไหล และแทงขึ้นโผล่เหนือดิน ลำต้นมีขนาดเล็ก ทรงกลม มีความเหนียว และแข็งแรง สูงประมาณ 30-90 เซนติเมตร หากลำต้นสูงหรือยาวมากจะโน้มลงเลื้อยตามพื้นดิน ส่วนลำต้นใต้ดิน มีลักษณะเป็นไหลยาวเลื้อยแทงขนานกับหน้าดิน อยู่ลึกจากหน้าดินประมาณ 5-15 เซนติเมตร ไหลมีลักษณะกลม สีน้ำตาล มีข้อปล้องสั้นๆ เมื่ออายุมากจะเกิดเป็นปมหรือเป็นก้อนสีน้ำตาลที่ข้อ และข้อจะแตกลำต้นแทงตั้งตรงโผล่ขึ้นเป็นลำต้นเหนือดิน และมีระบบรากเป็นรากฝอย แตกออกบริเวณข้อของลำต้นใต้ดิน แตกรากสาขาแทงออกในนอนขนานกับพื้นดิน และหยั่งลึกประมาณ 15 เซนติเมตร หรือมากกว่าหากเป็นดินร่วนหรือดินทราย

ใบ เป็นใบเลี้ยงเดี่ยว แตกใบเดี่ยวๆสลับข้างกันเป็นคู่ๆบริเวณข้อ มีกาบใบหุ้มที่ข้อ และลำต้น ก้านใบสั้น แผ่นใบเล็ก และเรียวแหลม มีสีเขียว ขนาดกว้าง 5-8 มิลลิเมตร ยาวประมาณ 15-25 เซนติเมตร โคนใบสอบ ปลายใบแหลม แผ่นใบมีขนปกคลุม

ดอก ออกดอกเป็นช่อแขนงที่ปลายยอด ยาวประมาณ 10-18 เซนติเมตร แต่ละแขนงจะมีดอกย่อยเรียงซ้อนกัน ดอกย่อยมีรูปไข่ ยาวประมาณ 2-3 มิลลิเมตร ดอกย่อยอ่อนสีขาว เมื่อแก่จะมีสีเหลืองซีด

ผล ลักษณะผลมีขนาดเล็ก รูปไข่ เปลือกเมล็ดมีสีฟางข้าว

สภาพนิเวศวิทยา: พบตามพื้นที่เปิดโล่ง แดดส่องถึงไปจนถึงพื้นที่มีร่มเงาเล็กน้อย ที่ลุ่มริมลำน้ำ อาจพบบริวณหาดทรายริมทะเล หรือแนวตะเข็บป่าชายเลน

ถิ่นกำเนิด: โลกเก่าเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน

การกระจายพันธุ์: -

การปลูกและการขยายพันธุ์: ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด

สรรพคุณ:

-ตำรายาไทย

*หัว รสจืดเย็น สรรพคุณ แก้ทางเดินปัสสาวะอักเสบ ขับปัสสาวะ แก้อาการบวมน้ำเนื่องจากโรคไตและโรคหัวใจ ลดความร้อน แก้พิษไข้กาฬ

-พิกัดยา ประกอบด้วย

1.“พิกัดเบญจผลธาตุ” ได้แก่ หัวกกลังกา หัวเต่าเกียด หัวแห้วหมู หัวหญ้าชันกาดหัวเปราะ สรรพคุณ แก้ธาตุพิการ บำรุงธาตุ บำรุงกำลัง เจริญไปธาตุ แก้ทางเดินปัสสาวะ แก้ตับทรุด

องค์ประกอบทางเคมี: -

การศึกษาทางเภสัชวิทยา: -

การศึกษาทางพิษวิทยา: -

การใช้ประโยชน์:

-ตำรายาพื้นบ้านอีสาน ใช้ ราก “หญ้าชันกาด” ผสมหัวข้าวเย็นเหนือ หัวข้าวเย็นใต้ ลำต้นกำแพงเจ็ดชั้น ลำต้นหัวร้อยรู แก่นสัก และรากทองพันชั่ง ต้มน้ำดื่ม แก้โรคเบาหวานได้ ตำรายาแผนไทย ราก “หญ้าชันกาด” ต้มน้ำดื่มแก้ไตพิการ ช่วยให้ไตทำงานสะดวกขึ้น แก้กระเพาะปัสสาวะพิการ แก้นิ่ว หนองใน เป็นต้น

-หัว ปรุงเป็นยาต้มน้ำดื่มแก้ทางเดินปัสสาวะพิการ ขับปัสสาวะ แก้ไตทำงานไม่สะดวก หรือกระเพาะปัสสาวะพิการ ขับธาตุไข่ขาว ซึ่งเป็นตะกอนขุ่นข้นอยู่ในกระเพาะปัสสาวะ เป็นยาระงับความร้อน แก้ไข้พิษ ไข้กาฬ หัว ยังใช้ฝนกับน้ำสะอาด หยอดตาแก้ตาฟาง ตามัว ตาแฉะ แก้พิษปวดเคืองในตา เป็นต้น