Select your language TH EN

เภสัชวัตถุ พืชวัตถุ thai-herbs.thdata.co thdata.co

อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่นจุกเสียด APIACEAE UMBELLIFERAE วงศ์ผักชี วงศ์แครอท พืชจำพวกต้น

อ่านบทความอัตโนมัติ

ชื่อไทย: มหาหิงคุ์

ชื่อท้องถิ่น: หินแมงค์ (เชียงใหม่)/ อาเหว้ย (จีนกลาง)

ชื่อสามัญ: asafoetida, hing

ชื่อวิทยาศาสตร์: Ferula assa-foetida L.

ชื่อวงศ์: APIACEAE-UMBELLIFERAE

สกุล: Ferula

สปีชีส์: assa-foetida

ชื่อพ้อง: -

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:

ต้นมหาหิงคุ์ เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก อายุหลายปี มีความสูงประมาณ 2 เมตร มีหัวอยู่ใต้ดินและมีรากขนาดใหญ่ ลำต้นมีลักษณะตั้งตรง ผิวลำต้นแตกเป็นร่อง ๆ ที่โคนต้นจะมีใบแทงขึ้นมาจากรากใต้ดิน ลำต้นตอนที่ชูดอกกลวง วัดผ่านศูนย์กลางได้ประมาณ 10 เซนติเมตร ภายใต้เปลือกลำต้นเป็นยางสีจาง ๆ

ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนก 3-4 คู่ แต่ช่วงบนของลำต้นของใบจะเป็น 1-2 คู่ ใบหนาและร่วงได้ง่าย ลักษณะของใบย่อยเป็นรูปกลมรีหรือรูปไข่รียาว เป็นสีเขียวอมเทา ขอบใบมีฟันเลื่อยเล็ก ส่วนก้านใบยาวประมาณ 50 เซนติเมตร

ดอก ออกดอกเป็นช่อคล้ายซี่ร่ม ช่อหนึ่งมีก้านดอกย่อยประมาณ 20-30 ก้านเล็ก ในแต่ละก้านจะแยกออกจากกัน ดอกเพศเมียเป็นสีเหลือง ส่วนดอกเพศผู้เป็นสีขาว มีกลีบ 5 กลีบและจะอยู่ต่างช่อกัน ดอกมีเกสรเพศผู้ 5 ก้าน มีรังไข่ 2 อัน และมีขนปกคลุม

ผล ลักษณะเป็นผลคู่แบบแบน ลักษณะเป็นรูปไข่ยาวรี

ราก มีลักษณะกลมยาวเรียว สีน้ำตาล เนื้อในสีขาวหนาหนักเนื้อมาก เมื่อต้นมหาหิงคุ์อายุประมาณ 4-5 ปี และ ส่วนลำต้นใต้ดิน มีขนาดเส้นรอบวงประมาณ 12.5-15 เซนติเมตร ต้นนี้ก็จะถูกตัดที่โคนและนำมาวางทิ้งไว้ ให้น้ำยางที่มีลักษณะคล้ายน้ำนมไหลออกมา บางครั้งจะถูกหั่นเป็นชิ้นๆ เพื่อให้น้ำยางไหลออกมาจนหมด น้ำยางนี้เรียกว่า โอลิโอ กัม เรซิ่น (oleo gum resin) หมายถึง มีน้ำมันหอมระเหย ยางชันและส่วนของกัมรวมๆกัน (กัมมีโครงสร้างเป็นน้ำตาลเกาะกันยาวๆคล้ายแป้ง แต่ร่างกายคนย่อยไม่ได้) เมื่อยางแห้งลงจะเรียกว่า มหาหิงคุ์ ลักษณะเป็นก้อนะสีเหลืองแดงและเหนียว มียางสีขาวฝังตัวอยู่ด้วยเป็นแห่งๆ มีกลิ่นเหม็นทนนาน มีรสเผ็ดร้อนและเบื่อ และจะถูกเก็บรวบรวมให้เป็นก้อน

สภาพนิเวศวิทยา: -

ถิ่นกำเนิด: ตะวันออกกลาง (ประเทศอิรัก อิหร่าน และอัพกานิสถาน) และภาคตะวันตกของประเทศจีน

การกระจายพันธุ์: -

การปลูกและการขยายพันธุ์: ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด

สรรพคุณ:

-ตำรายาไทย

*ยาง รสขมร้อนเหม็น สรรพคุณ ขับลมในลำไส้ แก้ท้องขึ้น อืด เฟ้อ แน่น จุกเสียด แก้ปวดท้อง บำรุงธาตุ ช้าท้องเด็กแก้ท้องขึ้น ปวดท้อง ทำให้ผายลม

องค์ประกอบทางเคมี:

-สารที่พบได้แก่ Latex 40-64%, ยาง 25%, น้ำมันระเหย 10-17% ในน้ำมันหอมระเหยพบสารที่ให้กลิ่นฉุนจำพวก Asafetida เช่น Sec-butyl, Propenyl, Diauldo ส่วนในยางพบสาร Ferulic acid และยังพบสาร Farnesiferol เป็นต้น

-สาร Asafetida เป็นสารที่ให้กลิ่นฉุนและรสขม เมื่อเข้าไปในกระเพาะลำไส้ในร่างกายจะถูกดูดซึมโดยไม่พบอาการเป็นพิษ อีกทั้งยังมีผลในการยับยั้งการบีบตัวของลำไส้ จึงสามารถใช้เป็นยาแก้ท้องเสียได้ และยังสามารถช่วยลดอาการอักเสบในลำไส้ได้อีกด้วย

การศึกษาทางเภสัชวิทยา:

-ฤทธิ์กระตุ้นให้มดลูกบีบ เมื่อนำน้ำที่ต้มกับมหาหิงคุ์ในความเข้มข้น 1:1,000 มาทดลองกับมดลูกที่อยู่นอกตัวของหนูทดลอง พบว่ามีฤทธิ์กระตุ้นให้มดลูกบีบตัวอย่างแรง แต่ถ้าเป็นสารที่สกัดด้วยแอลกอฮอล์จะไม่มีฤทธิ์ในการกระตุ้นมดลูกให้เกิดการบีบตัว

-น้ำมันระเหยของมหาหิงคุ์มีฤทธิ์กระตุ้นหลอดลมให้มีการบีบตัว จึงช่วยขับเสมหะได้

-สารสกัดที่ได้จากมหาหิงคุ์มีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อโรคในหลอดทดลองได้ และยังมีฤทธิ์ฆ่าพยาธิตัวกลมกับพยาธิใบไม้ในตับได้อีกด้วย

การศึกษาทางพิษวิทยา: -

การใช้ประโยชน์:

-อาการท้องอืดท้องเฟ้อในเด็ก ใช้มหาหิงคุ์ผสมกับแอลกอฮอล์แล้วนำมาทาท้องเด็ก จะช่วยแก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อได้

-มหาหิงคุ์ เป็นเครื่องเทศที่มีฤทธิ์ช่วยย่อยอาหาร มักใช้ร่วมกันกับขมิ้น ใส่ในแกงกะหรี่ มหาหิงคุ์มีกลิ่นแรงมาก จึงต้องใส่ไว้ในโหลปิดแน่นมิให้อากาศเข้าออกได้ มิเช่นนั้นจะทำให้กลิ่นไปปะปนเครื่องเทศชนิดอื่น บางทีนิยมผสมกับแป้งปริมาณมาก เพื่อมิให้กลิ่นแรงเกินไปเวลาใช้

-มหาหิงคุ์ เมื่อใส่ในน้ำมันร้อน ๆ หรือเนยใส จะได้กลิ่นหอมหวนคล้ายกับหัวหอมผสมกับกระเทียม (นิยมใช้ในบรรดาผู้ที่ไม่รับประทานหัวหอมหรือกระเทียม นิยมใส่ขณะทำการ tempering หรือการผัดเครื่องเทศกับน้ำมันในขั้นแรกของการทำอาหารอินเดีย มหาหิงคุ์ยังช่วยให้รสชาติของอาหารกลมกล่อม ใช้เพียงเล็กน้อยในการประกอบอาหาร

-บางลัทธิ เช่น โยคี จะห้ามการรับประทาน กระเทียม หัวหอม และมหาหิงคุ์ เช่นเดียวกับ เนื้อสัตว์และแอลกอฮอล์

-สมัยโรมัน มหาหิงคุ์ถูกนำไปใช้สำหรับปรุงแต่งรสชาติอาหารควบคู่ไปกับเมล็ดสน (Pine nuts) หรือถูกนำไปแช่ในน้ำมันร้อนๆ พอละลายดีแล้ว จะหยดลงไปในอาหารเพื่อเพิ่มรสชาติอาหาร นิยมใช้กับอาหารจำพวกเห็ด ผักต่างๆ หรือ พวกเนื้อทอด เนื้อย่าง เป็นต้น

-ในบางประเทศหมอพื้นบ้านยังนิยมนำมหาหิงคุ์มาทำเป็นยาแก้พิษ ถอนพิษ (antidote) ของฝิ่น (opium) ได้ด้วย โดยจะใช้มหาหิงคุ์ในประมาณที่เท่ากับปริมาณฝิ่นที่เสพเข้าไป กินเข้าไปเพื่อล้างพิษกัน

สร้างบทความของคุณ โดยวิธีการง่ายๆ

สร้างบทความ ของคุณได้ที่นี่ (Free)

แชร์ข้อมูล

โรคเบาหวาน-กับ-สมุนไพรที่ได้รับการวิจัย-เตยหอม

https://thai-herbs.thdata.co/page/โรคเบาหวาน-กับ-สมุนไพรที่ได้รับการวิจัย-เตยหอม/

สมุนไพร โรคเบาหวาน-กับ-สมุนไพรที่ได้รับการวิจัย-เตยหอม?>

สมุนไพรไทย

สมุนไพร พื้นบ้าน

สรรพคุณ

สรรพคุณ ของ โรคเบาหวาน-กับ-สมุนไพรที่ได้รับการวิจัย-เตยหอม

ฝู่เลี่ยวที่ใช้ในการเผ้าจื้อ

https://thai-herbs.thdata.co/page/ฝู่เลี่ยวที่ใช้ในการเผ้าจื้อ/

สมุนไพร ฝู่เลี่ยวที่ใช้ในการเผ้าจื้อ?>

สมุนไพรไทย

สมุนไพร พื้นบ้าน

สรรพคุณ

สรรพคุณ ของ ฝู่เลี่ยวที่ใช้ในการเผ้าจื้อ

เทียนเกล็ดหอย

https://thai-herbs.thdata.co/page/เทียนเกล็ดหอย/

สมุนไพร เทียนเกล็ดหอย?>

สมุนไพรไทย

สมุนไพร พื้นบ้าน

สรรพคุณ

สรรพคุณ ของ เทียนเกล็ดหอย

มหาหิงคุ์

https://thai-herbs.thdata.co/page/มหาหิงคุ์/

สมุนไพร มหาหิงคุ์?>

สมุนไพรไทย

สมุนไพร พื้นบ้าน

สรรพคุณ

สรรพคุณ ของ มหาหิงคุ์

หญ้าชันกาด

https://thai-herbs.thdata.co/page/หญ้าชันกาด/

สมุนไพร หญ้าชันกาด?>

สมุนไพรไทย

สมุนไพร พื้นบ้าน

สรรพคุณ

สรรพคุณ ของ หญ้าชันกาด

พุ่มเรียงบ้าน

https://thai-herbs.thdata.co/page/พุ่มเรียงบ้าน/

สมุนไพร พุ่มเรียงบ้าน?>

สมุนไพรไทย

สมุนไพร พื้นบ้าน

สรรพคุณ

สรรพคุณ ของ พุ่มเรียงบ้าน

บัลลังก์ศิลา-หินอ่อนจีน

https://thai-herbs.thdata.co/page/บัลลังก์ศิลา-หินอ่อนจีน/

สมุนไพร บัลลังก์ศิลา-หินอ่อนจีน?>

สมุนไพรไทย

สมุนไพร พื้นบ้าน

สรรพคุณ

สรรพคุณ ของ บัลลังก์ศิลา-หินอ่อนจีน

ประดู่ลาย

https://thai-herbs.thdata.co/page/ประดู่ลาย/

สมุนไพร ประดู่ลาย?>

สมุนไพรไทย

สมุนไพร พื้นบ้าน

สรรพคุณ

สรรพคุณ ของ ประดู่ลาย

สักขี-กรักขี

https://thai-herbs.thdata.co/page/สักขี-กรักขี/

สมุนไพร สักขี-กรักขี?>

สมุนไพรไทย

สมุนไพร พื้นบ้าน

สรรพคุณ

สรรพคุณ ของ สักขี-กรักขี

ฟ้าทะลายโจร-เหมาะสำหรับใคร

https://thai-herbs.thdata.co/page/ฟ้าทะลายโจร-เหมาะสำหรับใคร/

สมุนไพร ฟ้าทะลายโจร-เหมาะสำหรับใคร?>

สมุนไพรไทย

สมุนไพร พื้นบ้าน

สรรพคุณ

สรรพคุณ ของ ฟ้าทะลายโจร-เหมาะสำหรับใคร

แนวทางปฏิบัติเพื่อการป้องกันโรคติดเชื้อ-COVID-19-สำหรับสำหรับการดูแลทารกแรกเกิด-กรณีแม่เป็นผู้ที่สงสัยติดเชื้อหรือติดเชื้อ-COVID-19

https://thai-herbs.thdata.co/page/แนวทางปฏิบัติเพื่อการป้องกันโรคติดเชื้อ-COVID-19-สำหรับสำหรับการดูแลทารกแรกเกิด-กรณีแม่เป็นผู้ที่สงสัยติดเชื้อหรือติดเชื้อ-COVID-19/

สมุนไพร แนวทางปฏิบัติเพื่อการป้องกันโรคติดเชื้อ-COVID-19-สำหรับสำหรับการดูแลทารกแรกเกิด-กรณีแม่เป็นผู้ที่สงสัยติดเชื้อหรือติดเชื้อ-COVID-19?>

สมุนไพรไทย

สมุนไพร พื้นบ้าน

สรรพคุณ

สรรพคุณ ของ แนวทางปฏิบัติเพื่อการป้องกันโรคติดเชื้อ-COVID-19-สำหรับสำหรับการดูแลทารกแรกเกิด-กรณีแม่เป็นผู้ที่สงสัยติดเชื้อหรือติดเชื้อ-COVID-19

บอระเพ็ดพุงช้าง

https://thai-herbs.thdata.co/page/บอระเพ็ดพุงช้าง/

สมุนไพร บอระเพ็ดพุงช้าง?>

สมุนไพรไทย

สมุนไพร พื้นบ้าน

สรรพคุณ

สรรพคุณ ของ บอระเพ็ดพุงช้าง